Saemien gïele byjjes ööhpehtimmesne – evtiedimmieotnjegh (2023)

Tjaelijh: 
Kevin Johansen
Kategorije: 
Skuvle, ööhpehtimmie
Bæjhkoehtimmiejaepie: 
2023
Såarhte: 
Artihkele

Daate tjaalege saemien gïele-lïerehtimmiemmaanagïertesne, maadthlïerehtimmesnejïh jollebe ööhpehtimmesne gïehtjede.Nuepieh saemien lïeredh lea buerebe daan biejjiengoh aarebi, dovne maanagïertesne, skuvlesne jïhjollebe ööhpehtimmesne jïh geervelïerehtimmesne.Maanagïertem åtna goh dïhte ellen vihkielommesgïelesijjie hïejmen mænngan. Dan åvteste lij vaajtelesorreme jienebh saemien maanagïerth utnedh. Seammatïjjen saemiengïeleldh maanagïerth tseegkesovvemejieniebinie sijjine Nöörjesne dej minngemes jaepiej,mearan aarebi lij jeenjemes faalenassh SisnjeldsFinnmarhkesne. Muvhti veajkoej låhkoe maanagïertijstevaanene gosse saemien maanagïerth tjåanghkanbeaja, bielelen dïhte faalenassem nåakebe dorje.Maanagïertesuerkesne onne vueliedimmie orremelåhkosne saemien maanagïertijste minngemesluhkiejaepieboelhken, mearan låhkoe saemiengoevtesijstie nöörjen maanagïertine lea læssanamme.Daelie ånnetji vaenebh maanah mah saemiengïelelïerehtimmiem åådtjeme. Fiejlie maahtaårrodh taalh våaroeminie utnieh doh maanagïerthmah ekonomeles dåarjoem Saemiedigkesteåadtjoeh. Maahta jeatjah maanagïerth årrodh mahsaemien gïelefaalenassem utnieh, men eah leahdåarjoem dïsse ohtsedamme Saemiedigkeste.Maadthskuvlesne jienebh learohkhsaemienlïerehtimmiem åadtjoeh goh gåess’akt aarebi, bielelen doh ellen bööremesjaepieh 2005-06. Jåarhkelïerehtimmesne aajjienebh goh aarebi mah saemien lierieh.Maadthskuvlesne saemien gïelesne ööhpehtejieniebinie sijjine goh gåess ’ akt. Tjåanghkan 230skuvlh. Maajhööhpehtimmie lea vihkeles juktiereaktam saemien-lïerehtæmman gorredidh abpelaantesne. Jåarhkelïerehtimmesne aaj akte hijvenevtiedimmie, jalhts annje learohkh orrijieh mahmaadthskuvleste jåarhkeskuvlese jåerhkieh.Jollebe ööhpehtimmesne 2017 lij dïhte ellen bööremesjaepie dovne noerhtesaemien jïh julevsaemien gïelese,mearan låhkoe studeentijste lea daan mænngan tjarkevaananamme. Åarjelsaemien jollebe ööhpehtæmmanjaepien 2013 lij dïhte ellen bööremes jaepie, mearan2022 lij buerebe goh gaajhkh jaepieh mænngan 2015.Jollebe ööhpehtimmesne vaenebh mah saemiengïelestudijh vaeltieh goh dejnie ellen bööremes jaepinegovhte jallh luhkie jaepieh daan åvtelen. Joekoenvihkeles barkoefaamoe dejtie saemien gïelevierhtidenænnoestidh abpe ööhpehtimmieboelhkem. Daanbiejjien barkoefaamoe dïhte stööremes haesteme juktiesaemien gïelem byjjes ööhpehtimmesne eevtjedh.Dåårrehtimmie lea dan åvteste joekoen vihkele juktiejienebh gïeleutnijh sjugniedidh jaepiej åvtese.